เหตุใด ‘สีที่ลืมทา’ ในโรงงานจึงเป็นปัญหาใหญ่?
ในกระบวนการดูแลโรงงาน หลายครั้งที่พื้นที่สำคัญอย่างใต้แท่นเครื่องจักร จุดเชื่อม มุมเสา ท่อโลหะ ถังพักน้ำ และหลังคาเหล็ก ถูก ‘ลืม’ ทาสี ทั้งที่จุดเหล่านี้มีบทบาทสำคัญในการป้องกันสนิมและยืดอายุโครงสร้าง หากละเลย อาจนำสู่ปัญหาสนิม โครงสร้างแตกร้าว หรือกระทั่งอุบัติเหตุใหญ่โดยไม่คาดคิด
พื้นที่เสี่ยงในโรงงานที่มักถูกละเลย
1. พื้นที่ใต้แท่นเครื่องจักร
- เข้าถึงยาก สะสมฝุ่นและน้ำมัน
- มีความชื้นสูง เสี่ยงต่อการเกิดสนิมเร็วกว่าจุดอื่น
- หากไม่ได้รับการเคลือบสีทนสนิม ซ่อมบำรุงยากและค่าใช้จ่ายตามมา
2. จุดเชื่อม/น็อต/มุมเสา
- จุดเชื่อมเป็นแหล่งสะสมความร้อน รอยแตกร้าวจากแรงสั่น
- สัมผัสไอน้ำ ความชื้น และอุณหภูมิเปลี่ยนแปลงบ่อย
- ถ้าขาดสีป้องกันสนิมระหว่างข้อต่อ จะเป็นจุดเริ่มต้นของการกัดกร่อน
3. ท่อโลหะ ถังพักน้ำ หลังคาเหล็ก
- สัมผัสอากาศและฝนตลอดเวลา
- ถ้าโค๊ทติ้งสีเสื่อมแล้วไม่รีบซ่อมแซม โครงสร้างจะบางเรื่อย ๆ
- เสี่ยงเกิดไฟไหม้/ระเบิด หากทำปฏิกิริยาเคมีกับสภาพแวดล้อม
ผลเสียหากละเลยการทาสีในจุดเสี่ยง
- โครงสร้างเหล็ก/เครื่องจักรเสื่อมเร็ว จากสนิมและการกัดกร่อน
- อายุการใช้งานสั้นลง ต้องซ่อม/เปลี่ยนใหม่บ่อย
- ค่าใช้จ่ายบำรุงสูงขึ้น ในระยะยาว
- เสี่ยงเหตุไฟไหม้ อุบัติเหตุ โดยเฉพาะในพื้นที่มีงานร้อนหรือเคมี
จากการสำรวจโรงงาน พบว่ากว่า 60% ของกรณีสนิม/โครงสร้างพังเร็วมาจากพื้นที่ ‘ลืมทา’ เหล่านี้
แนวทางป้องกันและดูแลจุดเสี่ยงให้ปลอดภัย
เทคนิคการเลือกและทาสีในโรงงาน
- ใช้ สีอุตสาหกรรม ชนิดทนเคมี-ชื้น เช่น Epoxy Coating, Polyurethane
- เน้น สีป้องกันสนิม ในจุดเชื่อมและข้อต่อโลหะทุกจุด
- พ่นสี/ทาให้เข้าถึงพื้นที่อับ ใต้แท่น แง่มุมต่าง ๆ
วางแผนบำรุงรักษาแบบมืออาชีพ
- ตั้ง checklist ตารางตรวจสอบจุดเสี่ยงที่ต้องทาสี ทุกไตรมาส
- ทำงานร่วมกับฝ่ายวิศวกรรม ตรวจซ่อมบำรุงทั้งแบบ Routine และ Preventive
- อบรมทีมงานให้รู้ทันสัญญาณความเสื่อมของสีและสนิม
ตัวอย่าง Checklist พื้นที่เสี่ยง
- [ ] ใต้แท่นเครื่องจักร
- [ ] จุดเชื่อม/หัวน็อต-ข้อต่อ
- [ ] มุมเสา
- [ ] ท่อโลหะ/ถังพักน้ำ
- [ ] หลังคาเหล็ก
เลือกสีและเทคนิคให้เหมาะสมกับแต่ละพื้นที่
- Epoxy Coating: เหมาะกับพื้นผิวรับน้ำหนัก เช่น ใต้แท่นเครื่องจักรและจุดตั้งเครื่อง
- Polyurethane Coating: เด่นเรื่องความทนต่อสารเคมีและรังสี UV เหมาะกับหลังคาและถังน้ำ
- สีป้องกันสนิมสูตรพิเศษ: สำหรับงานเชื่อมหรือโครงสร้างเหล็กที่ต้องการอายุการใช้งานยาวนาน
สรุป : ‘สีที่ลืมทา’ สำคัญยิ่งกว่าที่คิด!
การละเลยพื้นที่จุดเสี่ยงอาจทำให้ลงทุนมากในอนาคตทั้งค่าใช้จ่ายและความปลอดภัย ป้องกันได้ง่าย ๆ ด้วยการตรวจสอบ-ทาสีและเคลือบปกป้องเป็นประจำ อย่าลืม ให้ผู้เชี่ยวชาญช่วยประเมินและวางแผนซ่อมบำรุงอย่างเป็นระบบ
บทความนี้เหมาะสำหรับผู้ดูแลโรงงานที่ต้องการลดปัญหาสนิม ควบคุมคุณภาพ และยืดอายุโครงสร้างอย่างยั่งยืน