Checklist ก่อนทาสีบนเรือ: เตรียมผิว SA2.5 เลือกสีเกรดเรือ ทนเคมี-น้ำเค็ม

ทำไม Checklist ก่อนทาสีบนเรือจึงสำคัญ

การทาสีบนเรือหรือ Offshore structure ไม่ใช่แค่การป้องกันสนิม แต่คือการคุ้มครองทรัพย์สินมูลค่าสูง ท่ามกลางสภาพแวดล้อมรุนแรง สีที่ติดทนนาน ทนเคมี น้ำเค็ม และไม่หลุดลอก คือหัวใจสำคัญที่ผู้รับเหมาทางเรือ (Marine contractor) และผู้ควบคุมงาน (Inspector) ต้องให้ความสำคัญตั้งแต่ขั้นตอนแรก มาดู Checklist ที่ควรทำครบก่อนเริ่มทาสี เพื่อป้องกันปัญหาในอนาคตและผ่าน Audit ได้แบบไร้กังวล

1. ตรวจสอบและเตรียมผิวตามมาตรฐาน SA2.5 / ISO 8501

• ขจัดสนิม ขี้ตะกรัน คราบไขมัน สิ่งแปลกปลอม จนเหลือเพียงร่องรอยเงาบางจุดตามนิยาม SA2.5 ตาม ISO 8501-1
• ความสะอาดพื้นผิวสม่ำเสมอ ไม่มีจุดเปียกหรือสะสมสิ่งสกปรกแฝง
• ตรวจวัด surface profile (ความหยาบผิว) ให้อยู่ที่ 50–75 ไมครอน (µm) เพื่อเพิ่มการยึดเกาะของสี Epoxy หรือ Polyurethane
• ใช้เครื่องมือวัด (Replica Tape หรือ Surface Comparator ตาม ISO 8503)

Tip: การเตรียมผิวดีตั้งแต่ต้น หมายถึงอายุการใช้งานของระบบสีที่ยาวนานขึ้น และลดความเสี่ยงการลอกเสียหายกลางทะเล

2. ตรวจจุดสำคัญก่อนเริ่มงานทาสี

2.1 เช็คบริเวณรอยเชื่อม

• ลบคม (edge preparation) ตาม [ISO 8501-3 Grade P2]
• ขัดแต่งรอยเชื่อมให้เรียบ ป้องกันฟองอากาศหรือสีลอกย้อนจากรอยเชื่อม

2.2 ความสะอาดและความชื้นของผิว

• ห้ามเหลือน้ำมัน ไขมัน ฝุ่น หรือความชื้นบนผิวทั้งหมด
• ตรวจวัดค่าความเค็ม (soluble salt) ด้วยวิธี ISO 8502-9 ค่าต้องไม่เกินมาตรฐานเพื่อลดปัญหา blistering หรือสนิมทะเล

2.3 ตรวจสอบอุณหภูมิและสภาพแวดล้อม

• อุณหภูมิผิวเหล็กต้องสูงกว่าจุดน้ำค้างอย่างน้อย 3°C
• คุมความชื้นสัมพัทธ์ให้อยู่ในค่าที่ผู้ผลิตสีแนะนำ

3. เลือกใช้ระบบสีเกรด Marine/Offshore

แนะนำระบบสีที่ควรเลือกใช้เพื่อความทนทานสูงสุด:

• Epoxy Primer เกรดเรือ:
  • ยึดเกาะผิวได้ดี ทนต่อสารเคมี น้ำเค็ม และความชื้นสูง
• Zinc Rich Primer:
  • ป้องกันสนิมด้วยกลไกการเสียสละ (Sacrificial Protection) เหมาะกับงานเหล็ก exposed marine และ Offshore structure
• Polyurethane (PU):
  • คงทนต่อแรงเสียดทานและรังสี UV สูง เหมาะกับชั้น Topcoat พื้นผิว above water
• Antifouling Paint:
  • ป้องกันการเกาะตัวของเพรียง สาหร่าย ใต้ท้องเรือ ลดโอกาสสีลอกก่อนกำหนด

ตัวอย่างระบบสี

• ชั้นที่ 1: Zinc Rich Primer (หนา 50 µm)
• ชั้นที่ 2: Epoxy Primer (หนา 150 µm)
• ชั้นที่ 3: Polyurethane Topcoat (หนา 50 µm)
• ชั้นที่ 4: Antifouling (เฉพาะส่วนใต้น้ำ)

ระบบสีเหล่านี้ได้รับรองมาตรฐาน IMO, ISO, และ Class ต่างๆ

4. บันทึกการทำงาน สำหรับ Audit/Inspection

• เก็บข้อมูลทุกขั้นตอน เช่น
  • ค่าการเตรียมผิว (SA2.5, มาตรฐาน ISO 8501)
  • ผลวัดความหยาบ, ความสะอาด และค่าความเค็มของผิว
  • ความหนาฟิล์มเปียก/แห้ง (Wet/Dry Film Thickness) ตาม ISO 2808, ISO 19840
  • รายงานสภาพแวดล้อมขณะทาสี (อุณหภูมิ, ความชื้น, จุดน้ำค้าง)
• มีเอกสารการรับรอง เช่น ผลิตภัณฑ์ ISO, ใบรับประกัน, บันทึกผลตรวจสอบคุณภาพ

Checklist Audit ก่อนทาสี:

• [ ] เตรียมผิวถึง SA2.5
• [ ] มีรายงานค่าความหยาบผิว (50-75 µm)
• [ ] เก็บและบันทึกค่าความเค็ม/ความสะอาด
• [ ] ใช้ระบบสีที่ได้รับการรับรองสำหรับ Marine use
• [ ] บันทึกค่าความหนาฟิล์มทุกชั้น
• [ ] แนบเอกสาร Audit และใบรับประกันสินค้า

5. เคล็ดลับเสริม คุณภาพงานสี Marine/Offshore

• ฝึกอบรมช่างเตรียมผิวและทาสีตามมาตรฐานอุตสาหกรรม
• เลือกสีและระบบเคลือบที่เหมาะสมกับแต่ละบริเวณ (above/below waterline)
• ปรึกษาผู้เชี่ยวชาญ หรือบริษัทที่มีประสบการณ์ด้านสีเรือโดยตรง

สรุป

การตรวจ Checklist ก่อนลงมือทาสีบนเรือ คือหัวใจหลักของความคุ้มค่าและปลอดภัยในระยะยาว เลือกใช้ระบบสีที่ทนแรงเคมี-น้ำเค็ม พร้อมบันทึก Audit ทุกครั้ง จะช่วยให้สีติดทน ไม่ลอก ไม่พังกลางทะเล และสร้างความเชื่อมั่นให้ลูกค้าอย่างแท้จริง